Những bệnh thường gặp ở thỏ, nhím, chim săn mồi và bò sát cảnh – Kiến thức cần thiết cho người nuôi thú đặc biệt

Giới thiệu

Ngày càng nhiều người chọn nuôi những loài thú đặc biệt như thỏ, nhím, chim diều hâu, đại bàng, rắn, trăn, rồng Nam Mỹ (Iguana)... làm thú cưng. Tuy nhiên, mỗi loài đều có cấu trúc sinh học, hệ miễn dịch và nguy cơ bệnh lý khác nhau. Nếu không nắm rõ, việc phát hiện – điều trị bệnh sẽ chậm trễ, gây nguy hiểm cho vật nuôi.

I. Các bệnh thường gặp ở thỏ cảnh

1. Bệnh đường hô hấp – Viêm mũi, viêm phổi

Tác nhân: Vi khuẩn Pasteurella multocida.
Biểu hiện: Hắt hơi, chảy mũi trắng, khó thở, lười ăn.
Biến chứng: Viêm xoang, viêm phổi mủ, tử vong nếu để lâu.

2. Bệnh về răng – Răng mọc lệch

Nguyên nhân: Không có thức ăn mài răng (cỏ khô, gỗ).
Dấu hiệu: Chảy nước dãi, giảm ăn, sụt cân, có vết loét trong miệng.
Giải pháp: Mài răng định kỳ, kiểm tra hình ảnh răng bằng X-quang đầu.

3. Bệnh tiêu hóa – Rối loạn đường ruột, bón lông

Nguyên nhân: Ăn thức ăn giàu tinh bột, ít chất xơ.
Biểu hiện: Phân nhão, tiêu chảy, có lông trong phân, đầy bụng.
Điều trị: Truyền dịch, bổ sung men tiêu hóa, hỗ trợ thuốc nhuận tràng.

4. Nhiễm trùng da – Ve, ghẻ, nấm da

Biểu hiện: Gãi nhiều, rụng lông loang lổ, có vảy trắng, mảng đỏ.
Chẩn đoán: Soi da tìm ký sinh trùng, cấy nấm.
Xử lý: Dùng thuốc bôi, xịt kháng nấm, cách ly môi trường.

5. Viêm tử cung (chỉ xảy ra ở thỏ cái)

Dấu hiệu: Sưng bụng, chảy dịch, thở nhanh.
Nguy cơ: U tử cung, nhiễm trùng huyết nếu không can thiệp.

II. Bệnh lý ở nhím cảnh

1. Hội chứng lắc đầu – WHS (Wobbly Hedgehog Syndrome)

Tác động: Bệnh thần kinh mãn tính, chưa có thuốc điều trị dứt điểm.
Biểu hiện: Nhím mất thăng bằng, lắc đầu, yếu chân sau, cuối cùng là liệt toàn thân.
Hướng điều trị: Giảm triệu chứng, chăm sóc hỗ trợ, vật lý trị liệu.

2. Béo phì

Lý do: Lười vận động, ăn thức ăn hạt giàu chất béo.
Dấu hiệu: Không cuộn tròn được, gan nhiễm mỡ.
Điều chỉnh: Kiểm soát chế độ ăn, tăng vận động trong lồng.

3. Viêm phổi – cảm lạnh

Nguyên nhân: Gió lùa, chuồng ẩm, nhiệt độ thấp.
Triệu chứng: Hắt hơi, thở khò khè, chảy mũi.
Điều trị: Kháng sinh theo chỉ định thú y, giữ ấm, tăng đề kháng.

4. Mất gai (rụng lông)

Nguyên nhân: Ký sinh trùng ngoài da, nấm, stress.
Khắc phục: Soi da, điều trị nấm hoặc ký sinh trùng nếu có.

III. Bệnh thường gặp ở chim săn mồi (diều hâu, đại bàng, cú mèo…)

1. Gãy cánh, gãy chân do chấn thương

Nguyên nhân: Va chạm khi bay, dây xích quấn chân, ngã từ độ cao.
Cách phát hiện: Chim không thể bay, chân bị xệ hoặc co rút.
Điều trị: X-quang xác định vị trí gãy, bó cố định hoặc phẫu thuật.

2. Ký sinh trùng ngoài da

Loại thường gặp: Ve, bọ, mạt lông.
Dấu hiệu: Gãi cánh, rụng lông, da viêm đỏ.
Xử lý: Dùng thuốc xịt ngoài da theo liều lượng chuyên biệt cho chim săn.

3. Rối loạn tiêu hóa

Nguyên nhân: Ăn thịt sống không kiểm soát, thiếu bổ sung khoáng.
Triệu chứng: Đi phân lỏng, có mùi hôi bất thường.
Điều trị: Bổ sung men vi sinh, kiểm tra ký sinh trùng đường ruột.

4. Nhiễm trùng đường hô hấp

Do: Vi khuẩn, virus lây từ chim hoang.
Biểu hiện: Thở khó, khẹc mũi, sụt cân.
Chẩn đoán: Cấy dịch hô hấp, xét nghiệm máu.
Điều trị: Kháng sinh phổ rộng, bổ sung dinh dưỡng.

IV. Bệnh lý ở bò sát: Rắn, trăn, rồng Nam Mỹ (Iguana)

1. Bệnh chuyển hóa xương (MBD – Metabolic Bone Disease)

Nguyên nhân: Thiếu canxi, thiếu UVB, sai tỷ lệ Ca:P.
Dấu hiệu: Biến dạng xương hàm, chân cong, liệt chi.
Điều trị: Bổ sung canxi + vitamin D3, thay đèn UVB đạt chuẩn.

2. Viêm miệng hoại tử (Mouth Rot)

Loài dễ bị: Rồng Nam Mỹ, trăn, rắn.
Biểu hiện: Sưng nướu, chảy dịch miệng, không ăn.
Nguyên nhân: Chuồng bẩn, stress, thiếu kháng thể.
Điều trị: Kháng sinh, rửa miệng sát trùng, giảm stress.

3. Rối loạn tiêu hóa

Biểu hiện: Tiêu chảy, phân nhầy, giảm cân nhanh.
Nguyên nhân: Thức ăn không phù hợp, ký sinh trùng.
Kiểm tra: Xét nghiệm phân, siêu âm ổ bụng.

4. Lột da không hoàn toàn (Retained Shed)

Nguyên nhân: Độ ẩm thấp, thiếu khoáng chất.
Biểu hiện: Mắt mờ, đuôi lột không hết, tróc từng mảng.
Xử lý: Tăng độ ẩm, tắm ấm, bổ sung vitamin A và E.

5. Nhiễm ký sinh trùng đường ruột

Dấu hiệu: Phân sống, có giun trong phân.
Điều trị: Tẩy giun theo liều định kỳ mỗi 3–6 tháng.

V. Chẩn đoán và điều trị tại các cơ sở thú y chuyên biệt

Các loài động vật kể trên đều có đặc điểm sinh lý không giống chó mèo, nên cần bác sĩ thú y có kinh nghiệm về động vật đặc biệt (Exotic Vet) để khám – điều trị.

Tại các cơ sở Bệnh viện Thú y Hope Pet (Đức Hòa – Cần Giuộc – Bến Lức – Bình Chánh):

Có trang thiết bị hỗ trợ X-quang, siêu âm, nội soi tiêu hóa, kính soi da, máy đo canxi máu.
Kinh nghiệm xử lý gãy cánh diều hâu, viêm ruột thỏ, nấm da nhím, chấn thương sọ rồng Nam Mỹ…
Phòng điều trị cách ly riêng biệt cho bò sát và chim.

VI. Biện pháp phòng bệnh tổng quát

Nhóm	Biện pháp
Thỏ – nhím	Vệ sinh chuồng mỗi ngày, dùng cỏ khô chất lượng, kiểm tra răng – móng định kỳ
Chim săn	Cung cấp chuồng lớn, có thời gian bay tự do an toàn, tẩy ký sinh định kỳ
Bò sát	Đảm bảo chiếu sáng đúng UVB, chuồng có độ ẩm – nhiệt độ phù hợp, bổ sung vitamin
Tất cả loài	Kiểm tra thú y định kỳ 3–6 tháng/lần, theo dõi thay đổi hành vi ăn uống

VII. Kết luận

Việc nuôi các loài thú cảnh đặc biệt như thỏ, nhím, chim săn mồi, rồng Nam Mỹ, trăn, rắn… đòi hỏi người nuôi trang bị kiến thức bệnh học cơ bản, nhận diện triệu chứng sớm và lựa chọn cơ sở thú y có chuyên môn để điều trị. Hope Pet hiện là một trong số ít hệ thống thú y tại miền Nam có khả năng tiếp nhận – điều trị các bệnh đặc biệt cho nhóm động vật này.

bệnh ở thỏ nhím chim săn mồi bò sát hopecare,benh o tho nhim chim san moi bo sat hopecare,thú y điều trị thỏ nhím bò sát tphcm,thu y dieu tri tho nhim bo sat tphcm,bệnh ở thú đặc biệt hopecare,benh o thu dac biet hopecare,bệnh thường gặp ở thỏ hopecare,benh thuong gap o tho hopecare,bệnh thường gặp ở nhím hopecare,benh thuong gap o nhim hopecare,bệnh ở chim săn mồi tphcm,benh o chim san moi tphcm,bệnh ở bò sát cảnh tây ninh,benh o bo sat canh tay ninh,chữa bệnh cho nhím bình chánh,chua benh cho nhim binh chanh,thú y thỏ nhím cần giuộc,thu y tho nhim can giuoc,thú y chim săn mồi đức hòa,thu y chim san moi duc hoa,thú y bò sát bến lức,thu y bo sat ben luc

Hệ thống 5 cơ sở của Hope Pet:

Cơ Sở 1: 279 Nguyễn Hữu Trí, Tân Túc, Bình Chánh, tp. Hồ Chí Minh (Trụ sở chính)

093 147 8957 ➤ Chỉ đường đến